Waarom gaat het aansteken van een vuurtje in een houtkachel niet altijd makkelijk ?. Vuur maken in een houthaard is een serieuze zaak, zorg dan ook dat u geen overlast veroorzaakt. Besteed daarom eens aandacht aan dit artikel, en u gaat het snel leren om vuur zonder rook te maken. succes!

We hebben het simpel gehouden om het iedereen te laten begrijpen.

De Brand zeshoek  (Fa. WINOX)

Vuur met hout maken is afhankelijk van 6 Grootheden: Brandstof, Zuurstof, Ontbrandingstemperatuur, Katalysator, Mengverhouding, en de Veroorzaker .

Deze 6 grootheden waarvan de ontbrandingstemperatuur, zuurstof (21% in lucht), brandstof(hout), en de veroorzaker (de mens) hier de belangrijkste zijn, zijn samen met de vochtigheid in het hout en de absolute vochtigheid in de lucht verantwoordelijk voor het al dan niet starten van een vuurtje.

Als je een lucifer aansteekt (vuur =snelle oxidatievorm) en goed kijkt zie je het vocht voor de vlam uitlopen op het hout(vlampunt hout-gas ± 300 º C). Het is dus in grote lijnen het vocht in de lucht en in het hout, en de directe aanwezigheid van licht ontvlambare koolwaterstof-verbindingen (hout-gas) op de aansteekplaats dat de bepalende factor is. Hout-gas ontstaat tussen 150 en 400 º C, maar dan brandt het nog niet. Wat er vaak gezegd wordt is dat het hout brandt, dat is niet zo want het houtgas kan alleen maar branden. Dit ontstaat tijdens de Pyrolyse fase van het hout.  Wat gebeurt er nu precies?.

Vocht in de lucht.

Het vocht zit in de lucht als verzadigde damp, en moet van kamertemperatuur tot 100 º C worden gebracht. Dit is nodig om ter plaatse droge lucht te vormen voor het aansteken. Deze warmte wordt uit de chemische start reactiewarmte gehaald, (bijv. de lucifer-zwavelkop) van het net aangestoken aanmaakblokje of hout. (voor dit traject is warmte nodig, <het dauwpunt van de lucht is hier bepalend> zie bijv. condensvocht op autoramen bij lage temperaturen)

Veel vocht in de startlucht zal het aansteken hierdoor vertragen. (Let op: Hier spreken we over de start van het vuur zonder de 5 houtverbrandingsfasen te noemen, het aansteekproces heeft dus ook met elke nieuwe houtlading te maken.)

Vocht in het hout. 

Een feit is dat hout na 2 jaar buiten drogen nog 13% water bevat van de volume-inhoud, lagere waarden zijn buiten moeilijk haalbaar. (zie evt. grafieken bij Houtopslag)

Neem eens een kubieke cm³ hout  in gedachte dat je op een houtblokje wilt aansteken.

Het vertragen van de start-reactie geschied door verdamping van die 13% vocht  in die cm³ hout. En wel als volgt uitgelegd. Water in het hout wordt gedwongen te verdampen en heeft daardoor warmte 1 nodig van het aansteekproces en wel in drie vormen n.l. water naar verdampingstemperatuur 100 º C, water 100 º C naar 100 º C stoom en stoom van 100 º C naar stoom verzadigingstemperatuur en druk van het rookgas en onttrekt deze warmte 1 totaal van de warmte 2 dat in het hout zit, en een deel uit de ontbrandreactie warmte 3.

Warmte 4 totaal ontstaan = (warmte 2 – warmte 1) + warmte 3  (in joules/gram)

Binnenin deze cm³ hout zal het kouder worden en de ontbrandingstemperatuur laten dalen tot het evenwicht in warmte 3 voor de ontbrandreactie lager is dan de afkoelingswarmte2-1    (foto 1 zonder rooster). M.a.w. het vuur gaat uit onder de vlamtemperatuur (foto 2 zonder rooster) (komt ook voor bij hout met vochtigheid >20%)
Conclusie: Absoluut van invloed is dus de vochtigheid van het hout en in de lucht, en de aanwezigheid van direct beschikbare lichte koolwaterstof verbindingen en temperatuur (ter plaatse), want dit vermindert of stopt het vuur ( de chemische startreactie) van aanmaakhout en houtladingen. In ieder geval dient de ontbranding-temperatuur van het hout-gas te worden bereikt dan zal het vuur starten, dit is voor de vele houtsoorten verschillend doch ligt rondom de 300º C.

Belangrijk is ook te weten het watergehalte in het hout als gewicht-vocht in grammen of % gewicht , niet te verwarren met het percentage volume-vocht in het hout, dit wordt vaak door vochtmeters aangegeven doch laatste geven minder vocht aan dan dat er in werkelijkheid aan gewicht-vocht in aanwezig is.

Gewicht-vocht of massa-vocht is bijvoorbeeld van een stuk hout 25% , in volume vocht komt dit neer op 19%. Wij rekenen in volume-vocht. Om goed hout te kunnen stoken kom je uit op 7 tot 13%. Voor de duidelijkheid komt dit overeen met dus plusminus 12 tot 18% gewicht-vocht. Veel mensen stoken daardoor te nat hout met overlast tot gevolg. (Zie ook de grafieken in houtopslag).

Wat kun je hier tegen in brengen?                     Wel het warmte-evenwicht bewust verplaatsen door:

– Droge lucht(woonkamer) met lage luchtstroming bij de start toevoegen, rondom het
hout.(deur 3 min open laten is voldoende bij een haard)
– Haardhout gebruiken dat minstens 2 jaar onder een afdak heeft gedroogd, bevat dan
nog 13% vocht en is gelijk aan een half gevuld borrelglas met water in een 30 cm x 7 cm x 7 cm
haardhout stuk, en voor de rest bestaande uit micro-luchtkamertjes en houtvezels.
– Haardhout voorverwarmen, dit laat het ontbrandtemperatuur-verschil en het vocht in het hout dalen.
In ieder geval droog aanmaakhout tot 3 cm dik hout gebruiken dat onder de 15% volume-vocht
bevat (bijv. door te drogen bij de haard), meetbaar met houtvochtmeter op een stuk doorgekliefd houtzijde. (verkrijgbaar bij
haardwinkels)

– Aanmaak-starthoutjes alleen even kort voor warmen in de magnetron, 120 sec. 600 Watt.
– Aanmaakhoutjes tot 3 cm dikte luchtig plaatsen met ± 0,5 cm tussen ruimte die licht ontvlambaar zijn. (bijv. berk, spar, en dennenhout zonder bast)
– Aanmaak-start houtjes gebruiken van een vaste maat 10 x 2 x 2 cm (verkrijgbaar bij
Tankstations) om aanmaakblokje op te leggen.
– Luchtige prop of trechter (dunne snelle brandstof)van papier toevoegen
om het evenwicht aan warmte de goede kant op te helpen. (zie aansteken gesloten
houthaard of rookvrij aansteken via Winox aansteekmethode, ga gerust naar bovenbalk onder Tips door naar You-Tube kanaal kachelrooster)
– Aanmaakblokjes of rollen gebruiken die houtvezels hebben met was.
– Het hout rondom aansteken of laten branden met een Winox Fire-Flow bovenrooster©™. (foto 3 en 4 met Winox rooster)

Correct vullen en aansteken is 7 cm dik haardhout 2 stuks dwars neerleggen met 1 cm tussenruimte voor de lucht, 4 aanmaakhoutjes 3 cm dik schuin plaatsen op elkaar en aansteken met de Winox aansteekmethode er boven zal een roet- en rookvrije start geven. (dit is de z.g.n. Top-down of Zwitserse methode zonder Winox-rooster)

Het meest vervuilende deel is het aansteekproces en het opstoken tot bedrijfstemperatuur, zorg dan ook voor voldoende luchttoevoer zowel voor de haard als lucht van buiten.